هوایی

تاریخچه هوانوردی ایران برمیگردد به ورود اولین بالون در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار توسط دو مرد فرانسوی و آمریکایی که با آن در تبریز و تهران پروازهای نمایشی انجام دادند. ناصرالدین شاه در خاطرات خود نوشته: روز ۳ فروردین ۱۲۵۶ دو بالون به آسمان رفت. ما بودیم در بالای شمس‌العماره، کل تهران هم از زن و مرد روی بام‌ها و کوچه‌ها و غیره بودند. بالون اولی قرمز رنگ بود، هوا رفت، اما کم و افتاد در باغ سپهسالار . بعد بالون سفید باد شد، این دفعه بالون بسیار خوب هوا رفت، نیم ساعت درست روی آسمان شهر ایستاده بود، خلاصه خیلی خیلی تماشا داد. هیچ وقت همچه تماشا مردم نکرده بودند.مظفرالدین شاه، پادشاه بعدی ایران در سفر به فرنگ یک بالون خریده بود اما از آن استفاده نکرد تا زمانی که محمد علی میرزا وارث تاج و تخت او شد. جنگ مشروطه خواهان با محمد علی میرزا بالا گرفت. یکی از سران نظام پیشنهاد کرد برای سرکوب مشروطه خواهان از بالون استفاده کنند. اما وقتی بالون را باز کردند معلوم شد که توسط موش‌ها جویده شده.

سال‌ها گذشت و هواپیما توسط برادران رایت اختراع شد، اما از زمان اختراع تا ورود اولین هواپیما به ایران حدوداً ۱۰ سال سپری شد تا اینکه ۱۲ دی ماه ۱۲۹۲نخستین هواپیما در آسمان تهران دیده شد. اولین هواپیمایی که وارد ایران شد یک بلریو ۱۱ بود که از طریق کشتی به بندر انزلی انتقال داده شد. خلبان کوزمینسکی پس از سرهم کردن قطعات آن به سمت تهران پرواز و با زحمت فراوان در میدان مشق فرود آمد اما در حین فرود آسیب دید که توسط تکنسین‌های ارتشی تعمیر شد. میدان مشق محل مناسبی برای پرواز مجدد نبود و خلبان روسی، هواپیما را زمینی به محله قصرقجر منتقل و بعد از گرفتن پول از مردم پروازهای نمایشی انجام داد. ماجرا به گوش احمدشاه قاجار رسید و به همراه خلبان با هواپیما عکس یادگاری گرفت که بعدها در روزنامه ایلوستراسیون فرانسه منتشر شد. این هواپیما بعد از چند روز به روسیه بازگشت.پائیز ۱۲۹۸ دولت قاجار برای اداره امنیه خود درخواست یک هواپیمایی نظامی از نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا کرد که در بین‌النهرین پایگاه نظامی داشت، اما بریتانیا موافقت نکرد. به دلیل ضعف دولت در زمان قاجار، دو قدرت بزرگ روس و بریتانیا به روش‌های مختلف در کشور حضور می‌یافتند که یکی از این روش‌ها حضور نظامی بود. اردیبهشت ۱۲۹۹ تعدادی از هواپیماهای روس در سواحل دریای خزر فرود آمدند و در همان سال یک هواپیمای نظامی بریتانیا به بوشهر آمده بود.بعد از کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹، رضاخان (بعنوان وزیر جنگ) شروع به نوسازی ارتش و کم کردن نفوذ نیروهای خارجی کرد. در بهار سال ۱۳۰۰ هواپیماهای روس و هواپیمای بریتانیا در پائیز از ایران خارج شد. یک هواپیمای خراب روس که در رشت رها شده بود با انتقال به تهران، توسط یک ارمنی بنام نیکولا که مدتی را در آمریکا زندگی کرده بود، تعمیر شد. اطلاعات بیشتری از مدل این هواپیما یا نحوه استفاده از آن وجود ندارد و فقط می‌توان گفت اولین هواپیمای جنگی ایران بحساب می‌آمد، اما در مرداد ۱۳۰۲ طی یک سانحه دچار آتش‌سوزی شد.

محمدتقی خان پسیان معروف به کلنل محمدتقی خان نخستین خلبان مرد ایرانی بود. بعد از انتصاب وی به فرماندهی گردان همدان، جنگ جهانی اول آغاز شد. با حمله روسیه به همدان به کرمانشاه عقب‌نشینی کرد و پس از این ناکامی از فرماندهی قوا کناره‌گیری و به آلمان رفت. در آنجا تحصیلات نظامی را ادامه داد و در نیروی هوایی آلمان تحصیل کرد. با پایان گرفتن جنگ جهانی اول به ایران بازگشت و به فرماندهی ژاندارمری خراسان منصوب شد. با حمله کردهای قوچان به بجنورد، کلنل برای دفع تهاجم آن‌ها شبانه با گروهی از افسران و ژاندارم‌ها به سوی قوچان شتافت اما در حالی که محاصره شده بود تا آخرین فشنگی که داشت جنگید و ۹ مهر ۱۳۰۰ کشته شد. او در مجموعهٔ باغ نادری مشهد در کنار قبر نادرشاه افشار به خاک سپرده شد.

رضاخان (بعنوان وزیر جنگ) اهمیت قدرت هوایی در جنگ را متوجه شده بود و رضا میزانی را به عنوان مأمور مطالعه و بررسی جهت ایجاد نیروی هوایی منصوب کرد. دولت ابتدا در سال ۱۳۰۰ توسط سفیر خود در واشینگتن دی. سی. درخواست خرید هواپیما کرد، اما آمریکا به دلیل پیمان ورسای با این درخواست موافقت نکرد. در نتیجه ایران رو به کشورهای اروپایی کرد و آلمان، روسیه و فرانسه موافقت کردند. ابتدا از آلمان خریداری شد ولی بعد از هواپیماهای فرانسوی و روسی تحویل ایران شد.

در اوایل زمستان ۱۳۰۲ شرکت آلمانی دویچه لوفت‌هانزا که از هواپیماهای شرکت یونکرس برای حمل و نقل استفاده می‌کرد، برای راه اندازی خطوط هوایی استکهلم - مسکو - تهران وارد مذاکره با ایران شد. نماینده این شرکت شخصی بنام Jaroljmek در خرداد ۱۳۰۳ با رضاخان (بعنوان نخست‌وزیر) آشنا شد. رضاخان گفت که علاقه‌مند نیست که هیچگونه امتیاز هوایی به بریتانیا یا روس‌ها بدهد و نهایتاً در شهریور ماه شرایط این شرکت را پذیرفت. ۹ مهر ۱۳۰۳ امتیاز ترافیک هوایی برای مسیر باکو - بندرانزلی - تهران به این شرکت داده شد. پنج هواپیمای F 13 مستقر در مسکو در آبان و آذر ماه ۱۳۰۳ به خطوط جدید منتقل و رسماً در ۲۹ آذر ۱۳۰۳ این مسیر افتتاح شد.

لطفا،شرکت هواپیمایی مورد نظرخود را انتخاب فرمایید